1. Obecnie terminem „renesans” określa się epokę trwającą od XIV do XVI wieku. W różnych krajach epoka ta osiągała różną rozpiętość czasową – we Włoszech rozpoczęła się już w początku wieku XIV i natomiast w Europie północnej rozpoczęła się dopiero w wieku XV. We Włoszech historycy przyjmują jako datę końcową rok 1527, tzw. Sacco di Roma, kiedy to nastąpiło zdobycie i zniszczenie Rzymu przez niemiecko-hiszpańskie wojska cesarza Karola V, walczące m.in. z papieżem Klemensem VII i miastami włoskimi. Renesans północny trwał, zdaniem historyków do końca wieku XVI, choć w niektórych krajach (np. w Polsce) przedłużył się do początku wieku XVII.
Związek renesansu z antykiem:
Twórcy renesansowi zwrócili się w stronę tradycji greckiej i rzymskiej oraz biblijnej. Watki i postacie biblijne porównywano do starożytnych. Zachwycano się pieśniami Horacego, przemówieniami Cycerona, czytano Platona. Kochanowski pisząc „Pieśni” sięgnął do tradycji rzymskiego poety Horacego i jego wierszy „Carmina”. Powstawały nowe tłumaczenia Biblii.
2.Renesans (odrodzenie)- okres w historii kultury europejskiej obejmujący przede wszystkim XV i XVI wiek, określany często jako „odrodzenie dztuk i nauk”. Otwiera czasy nowożytne.
3.
a .reformacja- ruch religijny, zapoczątkował go Marcin Luter w XVI wieku, mając na celu odbudowę chrześcijaństwa.
b. humanista- człowiek, jako najwyższa wartość, posiadał wszechstronne wykształcenie, dbał o wartości ludzkie.
c. Antropocentryzm- pogląd filozoficzny i religijny według którego człowiek stanowi centrum i cel wszechświata, człowiek w centrum zainteresowania.
d. sielanka- utwór poetycki przedstawiający w sposób wyidealizowany uroki życia wiejskiego.
e. fraszka- krótki utwór liryczny, zazwyczaj rymowany lub wierszowany, o różnorodnej tematyce często humorystycznej lub ironicznej (satyrycznej). Często kończy się wyraźną puentą.
f. Makiawelizm- postawa wyrażająca się cynizmem, brakiem skrupułów w dążeniu do realizacji swoich celów.
4. „poeta doctus”- człowiek wykształcony, znający języki klasyczne m.in. łacinę i grekę. Człowiek o wszechstronnych zainteresowaniach (Jan Kochanowski, Mikołaj Sęp Szarzyński).Jest to również człowiek obeznany z literaturą poprzednich epok, kulturą, sztuką oraz tradycją.Poeta doctus był ideałem dla pisarzy humanizmu.
*ziemianin
„Żywot człowieka poczciwego” jest utworem parenetycznym. Ideałem jest poczciwy ziemianin – czyli szlachcic, właściciel dóbr ziemskich, wiodący prawy i spokojny żywot na swoich włościach. W utworze tym występuje magia liczb , szczególnie 4 (4 są płyny w człowieku i 4 typy ludzi: sangwinik, flegmatyk, choleryk, melancholik; 4 wiatry, 4 żywioły, 4 strony świata, 4 pory roku i 4 epoki życia człowieka. Rej podaje wiele pouczeń. Wyjaśniając swoim odbiorcom, czym jest szlachectwo, twierdzi, że nie jest to tylko wyróżnienie i powód do chwały, lecz przede wszystkim obowiązek, który nakłada na człowieka herb, powinność wobec ojczyzny i szereg cnót, które należy spełniać. Mikołaj Rej proponuje poczciwemu szlachcicowi spokojny tryb życia w posiadłości wiejskiej, korzystanie z wszelkich dóbr , jakie przynoszą kolejne pory roku.
5.motyw sokoła- w dobrze skomponowanej noweli występuje wyróżniony dominujący motyw (nazywany sokołem noweli), najczęściej konkretny przedmiot, któremu nadane jest specjalne, symboliczne znaczenie. Punktem kulminacyjnym jednowątkowej fabuły, w której każdej fazie pojawia się ten motyw, jest odmiana losu bohatera.Przykładem jest nowela „Dekameron- Sokół”. W noweli tej ubogi szlachcic Federigo poświęca ostatnią rzecz, jaka mu pozostała, ukochanego sokoła, przygotowując z niego pieczyste na obiad, by mieć czym ugościć ukochaną damę. Ten postępek odmienia los bohatera, bo wzruszona nim dama, nieprzychylna dotąd bohaterowi utworu, zgadza się wyjść za niego i czyni go bogatym.
6. Sonet V „O nietrwałej miłości rzeczy świata tego”
Utwór rozróżnia dwie miłości: trwałą (celem jej jest Bóg) i nietrwałą (jej obiektem są rzeczy świata).
Nasze myśli „cukrują” rzeczy, które kochamy, więc idealizują, upiększają wartości rzeczy takich jak: złoto, władza, sława, ludzka miłość, piękne oblicze. Rozkosze ziemskie nie odpędzą trwóg człowieczych, a przecież miłość jest słuszna. Człowiek w wierszu przeżywa konflikt pragnienia i nienasycenia. Wystawiony na pokusy, którym często ulega, a później stwierdza, że w rzeczywistości nie mają one żadnych wartości. Nie powinnniśmy marnować życia i energii na zapewnianie sobie dóbr materialnych. To Bóg jest celem wszelkiej miłości. W miłosierdziu Boskim człowiek może odnaleźć ukojenie.
7. król morderca- nie może być dobrym władcą, jego poddani nie czują się bezpieczni, ani szczęśliwi, taki władca doprowadzi do terroru w kraju.
Makbet na poczatku utworu jest dowodca armii,sluzy krolowi Szkocji.Jako tan Glamis pelni wiele zacnych i waznych funkcji w panstwie.Zawsze kieruje sie kodeksem rycerskim.Jako prawdziwemu rycerzowi, na seru lezy mu dobro swojej ojczyzny i krola.Dlatego tez bierze udzial w wielu bitwach.Jego cechami byly duma,heroizm i sprawiedliwosc.Wiedzmy zdradzilu mu tajemnice co go czeka w przyszlosci.Makbeta ogarnela zadza.Chcial jak najszybszego spelnienia przepowisci,stal sie chciwy.Jednak by zdobyc krolewska korone, musial zabic krola Duncana.Zabojstwo wiazalo sie ze zlamaniem kodeksu rycerskiego, a takze z zrewaniem wszystkich zasad moralnych jakimi pownien kierowac sie kazdy czlowqiek.Ten czyn przesladowal go do koca zycia.Zadze zdobycia tronu w Makbecie posysala sprytnie jego zona.Przekonywala go ,ze powinien zabic krola z milosci do niej.
Po spelnieniu przepowidni Makbet jest pelen lekow, niepewny swojej wladzy.Obawa przed utrata tronu popycha go do innych zbrodni,zabija coraz wiecej osob.Zaczynaja go dreczyc wyrzuty sumienia,widzi duchy swych ofiar.Wszystko co kiedys mialo sens zaczyna sie walic,rozpada sie jego malzenstwo.Makbetowi nawet smierc zony jest zupelnie obojetna,nie jest rzecza warta jego uwagi.Bohater jest swiadomy tego, ze zabojstwo krola pozbawilo go w zupelnosci cnot rycerskich.Lancuch zabojstw doprowadza go do ostatecznej kleski.
Czy wiec Makbet jest rycerzem, mezem, morderca albo krolem?
Moim zdaniem ogromny i to w dodatku negatywny wplyw na zycie Makbeta mialo spotkanie z czarownicami.Gdyby nie poznal tajemnicy swojej przyszlosci, nie dazyl by do jej spelnienia.Nie bez winy byla tu takze Lady Makbet,ktorej namowa ulegl. Te postacie zmienily jego osobe, z zacnego rycerza w morderce-tyrana.Inny los by go spotkal, gdyby cierpliwie czekal na to co mu przyniesie los.
No comments:
Post a Comment